Kiyef 
Dâlâs 
Moskow 
Sufiye 
Âstâne 
Berlin 
Došanbe 
Âdelâyd 
Halifaks 
Tâ Nowruz
ابراهیم حامدی (زاده ی ۲۹ خرداد ۱۳۲۸ در تهران) مشهور به ابی خواننده ی موسیقی پاپ اهل ایران است. او یکی از بزرگ ترین و محبوب ترین خوانندگان تاریخ موسیقی ایران به شمار می رود و به محبوب بودن در میان تمام طبقات جامعه و اقشار سنی، معروف است. او را با لقب «آقای صدا» (Master of Voice) به مدد قدرت و توانایی اجرا و خواندنش در برنامه‌های زنده و تحریرهای سنگین در موسیقی پاپ می‌شناسند. شرکت وی در کارهای خیریه باعث شده از او به عنوان انسانی خیّر نیز یاد شود. صدای ابی از جنس باریتون است و در سبک‌های مختلف موسیقی صاحب اثر است: بالاد، موسیقی فولکلور، پاپ تهرانجلس، دنس و اخیراً هاوس و ترنس. او تحت تأثیر خوانندگانی چون فرهاد مهراد، جنسیس، جیم موریسون، یوتو، کلدپلی و پر گسله بوده است. برخی او را با تام جونز خواننده ی سرشناس بریتانیایی مقایسه کرده‌اند، با این تفاوت که ابی را بر خلاف تام جونز دارای تمایلات سیاسی می‌دانند.
زندگی خصوصی
پدر ابی خیاط بوده و مادرش خانه‌دار. چهار خواهر و یک برادر داشته که برادرش را چند سال پیش از دست داده است. وی از همسر اول خود فیروزه مقدادی، صاحب سه دختر به نام‌های عسل، سایه و خاتون است که برای هر سه آنها یک ترانه خوانده است. همسر دوم او مهشید برومند یک پسر به نام فرشید دارد که پسرخوانده ی ابی است. گفته می‌شود آغاز آشنایی آنها با یکدیگر، در یکی از اجراهای ابی در گوتنبرگ بوده است. ابی دو سال قبل از انقلاب، برای اجرای کنسرت به آمریکا می‌رود و با شروع انقلاب، ناگزیر در آنجا ماندگار می‌شود.
آغاز خوانندگی
او در دوران نوجوانی با خواندن قرآن در صف‌های مدرسه به استعداد خود در خواندن پی می‌‌برد. ابتدا در یک گروه دوستانه به نام سان بویز و سپس در باشگاه‌ها و کاخ‌های جوانان به صورت رسمی شروع به خواندن می‌کند. در گروه سان بویز، ابتدا به خواندن آهنگ‌های ایتالیایی، بخصوص ترانههای آلبانو کاریسی خواننده و بازیگر بنام ایتالیایی می‌پردازد و سپس به اجرای ترانه‌هایی از خوانندگان مطرح آن دوران مانند جیم موریسون، اریک بوردون، تام جونز و پپینو دی کاپری رو می‌آورد. او اولین بار در کاخ جوانان جنوبی به روی صحنه می‌رود. تجربه ی اولین اجرای رسمی ابی از زبان خودش شنیدنی است. آن‌طور که وی در مصاحبه‌ای نقل کرده است در اولین اجرا از فرط استرس، نیمی از بدنش کاملاً بی‌حس شده و اصطلاحاً به خواب می‌رود. او این واقعه را جزو خاطرات تلخ اما فراموش‌نشدنی خود ذکر کرده است.
در آن زمان که ابی وارد عرصه ی موسیقی می‌شود، خوانندگان اندکی در ایران در زمینه ی موسیقی پاپ به فعالیت مشغول بودند که از آن جمله می‌توان به ویگن و عارف اشاره کرد. دیری نمی‌گذرد که ابی نیز نخستین ترانه ی مستقل خود را عرضه می‌کند، ترانه‌ای با نام «عطش» که برای فیلمی به همین عنوان ساخته شده بود. دومین ترانه ی وی «چرا چرا» نام دارد با شعری از مسعود هوشمند و آهنگی از واثقی. اما سومین ترانه ی ابی که به گفته ی خودش باعث معروفیت وی می شود ترانه ای است به نام «شب» با شعر اردلان سرفراز و آهنگ منصور ایران نژاد که برای اولین بار در شوی معروف میخک نقره‌ای از فریدون فرخزاد پخش می‌شود.
ابی در همان دوران با شهبال و شهرام شب‌پره آشنا می‌شود. شهبال شب‌پره صدای او را در سان بویز می‌شنود و به وی پیشنهاد کار در گروه بلک کتز را می‌دهد. او در کنار فرهاد مهراد مدت دو سال با گروه بلک کتز همکاری می‌کند و مدت زیادی در کاباره ی کوچینی به روی صحنه می‌رود. سپس از این گروه جدا می‌شود و به همکاری با آهنگسازان و ترانه سرایان مطرح آن دوران می‌پردازد.
خوانندگی در خارج از کشور
ابی پیش از انقلاب، تک‌آهنگ‌های زیادی را بر روی صفحه منتشر کرد ولی هیچ‌گاه آلبوم مستقلی از وی ارائه نشد. آثار این دوره ی او بعد از انقلاب و در خارج از کشور بود که در قالب آلبوم‌های مستقل و به صورت کاست به بازار عرضه شد.
در کارنامه ی کاری ابی، همکاری با ترانه سرایان برجسته ای چون ایرج جنتی عطایی، اردلان سرفراز و شهیار قنبری و آهنگسازان سرشناسی چون بابک بیات، واروژان، فرید زلاند و سیاوش قمیشی به چشم می‌خورد. در میان آهنگسازانی که با آنها همکاری داشته، فرید زلاند با ۳۹ آهنگ و سیاوش قمیشی با ۲۷ آهنگ در صدر قرار دارند. آخرین کار فرید زلاند برای ابی سه آهنگ از آلبوم «طلوع کن» و آخرین کار سیاوش قمیشی برای ابی، مجموع آهنگ‌های آلبوم «شب نیلوفری» است. ابی در سال‌های اخیر از طیف آهنگسازان سنتی فاصله گرفته و دو آلبوم اخیر خود را با همکاری آهنگسازان جوانی نظیر شوبرت آواکیان و شادمهر عقیلی وارد بازار کرده است.
ابی در سال‌های پس از انقلاب در بزرگ ترین سالن‌های بین‌المللی جهان کنسرت اجرا کرده است که برخی از آنها کنسرت خیریه بوده است. در سال ۲۰۰۷ میلادی برای اجرای کنسرت همراه با ارکستر سمفونی آخن، از ابی به شکلی ویژه دعوت به عمل می‌آید. اجرای ابی همراه با این ارکستر در رسانه‌های محلی آخن، بازتاب گسترده‌ای می‌یابد. از معروف‌ترین کنسرت‌های خیریه ی او نیز کنسرت وی در رویال آلبرت هال در لندن در سال ۲۰۱۰ است که عواید آن صرف کمک به بیماران مبتلا به ام اس شد.
با آنکه سال‌هاست که ابی در خارج از ایران و در تبعید زندگی می‌کند، هنوز برخی طراحان ایرانی از نام وی جهت افزایش فروش کالاهای تجاری خود بهره می‌گیرند. شماری از خوانندگان داخل ایران نیز به شدت تحت تأثیر سبک خواندن و نحوه ی اجرای او قرار گرفته‌اند. در مورد قاسم افشار که از جمله ی این خوانندگان است و بازخوانی ترانه ی «خلیج فارس» ابی بدو منسوب است، حتی در حرکات دست و پای وی هنگام اجرای کنسرت نیز شباهت بسیاری با ابی برقرار ساخته‌اند.
مفهوم ترانه‌ها
ابی به خواندن ترانه‌هایی با مضامین سیاسی، اجتماعی و نیز عاشقانه علاقه نشان می‌دهد. او ترانههای متعددی در مورد ایران خوانده که بسیاری از آنها دارای مضامین سیاسی اعتراضی و گاه بحث‌انگیز بوده‌اند. از جمله ی این ترانه‌ها که سرشار از مضامین سیاسی هستند می‌توان به «خلیج فارس»، «بشکن» و «تصمیم» اشاره کرد. ترکیب ملودی فرید زلاند و کلام شهیار قنبری و تنظیم منوچهر چشم‌آذر منجر به خلق ترانه‌ای شده است با نام «نون و پنیر و سبزی» که می‌توان آن را سمبل ترانههای معترض دوره ی خود به حساب آورد. این ترانه با اجرای مشترک ابی و داریوش به عنوان یکی از ترانههای ممنوعه در سال‌های اوایل دهه ی ۱۳۷۰ در ایران به صورت پنهانی دست به دست می‌گشته است.
صرف‌نظر از مسائل سیاسی، او در ترانههای خود به مسائل اجتماعی نظیر فقر، آزادی بیان و حقوق زنان نیز توجه نشان می‌دهد. سه ترانه ی «هلا»، «سیاه پوش‌ها» و «بانوی خاوری» نمونه‌هایی از این دست هستند. اکثر ترانههای عاشقانه ی ابی نیز اشعار ترانه سراهای معاصر است ولی در لابه‌لای آنها اشعار عرفانی شعرای متقدم نیز دیده می‌شود مانند آهنگ «حیلت رها کن» که شعر آن از مولوی است و آهنگ «خدا می‌داند» که شعر آن از شمس مشرقی شاعر و عارف قرن هشتم است.
ابی را از نظر کاری خواننده‌ای ریسک‌پذیر، و از نظر انتخاب آهنگ و ترانه، نوگرا می‌دانند. این ریسک‌پذیری در کار، در دو آلبوم اخیر وی بخصوص سه ترانه ی «من اگه خدا بودم»، «خدا با ماست» و «جهان‌بینی» با وضوح بیشتری نمایان می‌شود. ترانه ی «من اگه خدا بودم» با طرح مسئله ی شر و در رأس آن فاجعه ی زلزله ی بم، به نوعی دیدگاه‌های رایج در مورد خدا را به چالش می‌کشد. ترانه ی «خدا با ماست» نیز ترانه‌ای ساختارشکن است با این تفاوت که برخلاف ترانه ی «من اگه خدا بودم» درصدد است با شریک قرار دادن خدا در تمام شئون زندگی انسان، راهکاری برای رویارویی با شر پیش پای انسان بگذارد. در ترانه ی «جهان‌بینی» نیز با طرح مسئله ی فلسفه ی زندگی، بسیاری از چالش‌های ذهنی و دغدغه‌های فکری بشری به باد انتقاد گرفته می‌شود و تنها جهان‌بینیِ دارای اهمیت و اصالت، عشق معرفی می‌‌‌گردد.
ابی به کیفیت کلامی و زبانی ترانه‌هایی که می‌خواند بسیار اهمیت می‌دهد ولی این بدین معنا نیست که در مورد ملودی و موسیقی کار خود حساسیت ندارد. در برخی مواقع، اساساً ملودی اثر بوده است که موجبات خلق ترانه را فراهم ساخته است. به عنوان نمونه، دو آهنگ «ستاره‌های سربی» و «شب‌گریه» توسط ایرج جنتی عطایی بر روی دو ملودی پیش‌ساخته ی سیاوش قمیشی ترانه سازی شده است.
ترانههای خاص
گفتنی است دو آهنگ از کارهای ابی دارای دکلمه است، یکی آهنگ «خورجین» از آلبوم «شب‌زده» که توسط بابک بیات آهنگساز همین ترانه اجرا شده است و دیگری آهنگ «بانوی خاوری» از آلبوم «حسرت پرواز» که توسط خود ابی اجرا شده است و می‌توان آن را تنها دکلمه ی ابی به حساب آورد. ابی در دوران جوانی، توانایی خود را در زمینه ی خوانندگی به زبان انگلیسی نیز به محک گذاشته است که دو ترانه ی آن به صورت رسمی در آلبوم‌هایش منتشر شده است یکی ترانه ی PaPa در آلبوم «تپش» و دیگری ترانه ی Far Away در آلبوم «پیر».
ابی دارای تعدادی تک آهنگ است که در آلبوم‌های رسمی وی منتشر نشده است. این ترانه‌ها در میان هوادارانش به «ترانههای بی نام ابی» شهرت پیدا کرده‌اند. آهنگ‌های «ظالم»، «ناجی شرق»، «کتاب سوخته» و «تهمت» از جمله ی این ترانه ها هستند. آهنگ «ظالم» به تازگی توسط خواننده‌ای به نام راستین بازخوانی شده است. ابی اخیراً خود نیز به بازخوانی برخی آهنگ‌های قدیمی خود پرداخته است مانند ریمیکس دو آهنگ «خالی» و «مست چشات» که در آلبومی به نام «یادگاری» منتشر شده‌اند. ریمیکس ترانه‌هایی مانند «پوست شیر»، «درخت»، «نوازش» و «گریه نکن» که در شماری از سایت‌ها منتشر شده است کارهایی ذوقی و تفننی از طرف برخی هواداران ابی است و ارتباطی به ریمیکس‌های رسمی خواننده ندارد.
طبق آماری که وب سایت ویکی صدا در مورد برترین ترانههای خوانندگان مختلف منتشر کرده است، اگر از آلبوم اخیر ابی یعنی «حس تنهایی» صرف‌نظر شود، ترانه ی «خاکستری» از آلبوم «کوه یخ» به عنوان برترین ترانه ی ابی معرفی شده است. در نظرسنجی که در وب‌گاه فیس‌بوک تحت عنوان «ماندگارترین ترانههای ایرانی» صورت گرفته است، ترانه ی «کی اشکاتو پاک می‌کنه» از ابی در میان ۱۰۰ ترانه ی منتخب از حدود ۴۶ خواننده ی پاپ و سنتی ایران، به عنوان برترین ترانه انتخاب شده است. این نظرسنجی به صورت آنلاین در این وب‌سایت در جریان است.
ابی اخیراً با همکاری شادمهر عقیلی موزیک ویدیویی با نام «رؤیای ما» منتشر کرده است که آمار بازدید از آن در وب‌سایت یوتیوب از مرز یک میلیون نفر گذشته است. این میزان بازید از ویدیو کلیپ‌های ابی در این سایت ظاهراً بی‌سابقه است.
ابی و سایر خوانندگان
ابی کارهای مشترک زیادی نیز با سایر خوانندگان ایرانی داشته است که از میان خوانندگان کلاسیک می‌توان به داریوش (آهنگ نون و پنیر و سبزی)، شاهرخ (آهنگ همخون)، سلی و نلی (آهنگ خدا می‌داند) و هایده (آهنگ شب عشق) و از میان خوانندگان جوان به آرش (آهنگ بگو ای یار)، نوید و امید (آهنگ گریز)، کامران و هومن (آهنگ مگه فرشته هم بده و آهنگ کلبه) و شادمهر عقیلی (آهنگ رؤیای ما) اشاره کرد. تنها کار مشترک سیاوش قمیشی با ابی، همخوانی بخشی از ترانه ی «کوه یخ» بوده است. در برخی آهنگ‌ها هم ابی صرفاً بخشی از ترانه را با خواننده ی اصلی همخوانی می‌کند مانند آهنگ «جسارت» از امیر آرام و نیز آهنگ «شهر ظلمت» از شاهرخ.
برخی ترانه‌هایی که ابی خوانده است، توسط خوانندگان دیگر قبل یا بعد از وی نیز خوانده شده است مانند آهنگ «پاییز» توسط سیاوش قمیشی، آهنگ «عسل» توسط ستار، آهنگ «راه من» توسط داریوش، آهنگ «گل‌واژه» توسط هایده، آهنگ «هموطن» توسط شهرام شب‌پره و مجموع ترانههای آلبوم «تاج ترانه» که از آن گوگوش است و توسط ابی و به یاد آهنگساز فقید آنها واروژان بازخوانی شده است.
ابی را از جمله نادر خوانندگانی دانسته‌اند که با آغوشی باز، همراه با بسیاری از خوانندگان، روی صحنه خوانده است. داریوش، بیژن مرتضوی، شهرام شب‌پره، سیاوش قمیشی، کامران و هومن، آرش و شادمهر عقیلی از جمله خوانندگانی هستند که ابی با آنها کنسرت مشترک داشته است.
نت و آکورد آهنگ‌ها
فریبرز لاچینی آهنگساز و نوازنده ی برجسته ی ایرانی، در سایت اختصاصی خود، موسیقی بی‌کلام تعداد قابل توجهی از ترانههای ابی را که از نواخته‌های خود ایشان است همراه با نت آنها، در دسترس همگان قرار داده است. مجموعه آلبوم‌هایی تحت عنوان «بوی دیروز» در ۱۷ مجموعه نیز به فریبرز لاچینی منسوب است که در آنها وی در هر آلبوم، به صورت پراکنده، موسیقی بی‌کلام یکی دو تا از کارهای ابی را نیز عرضه کرده است. عباس براری نیز در مجلد سوم کتابی تحت عنوان «چهل سال پاپ»، آکورد ۳۳ آهنگ از ترانههای ابی را تنظیم و گردآوری کرده است که توسط انتشارات رهام به چاپ رسیده است.
فیلم‌شناسی
ابی در دو فیلم در نقش بازیگر حضور داشته است. یکی فیلم بوی گندم، محصول سال ۱۳۵۶ به کارگردانی محمد دلجو و امیر مجاهد، و دیگری فیلم ناخدا با خدا، محصول سال ۱۳۵۲ به کارگردانی نصرت‌الله وحدت. فیلم بوی گندم، ماجرای سيامک، اسی و تقی سه دوست آس و پاسی است که ابی در آن نقش تقی را بازی می‌کند. تقی معتاد است و نصیحت‌های سيامک را برای ترک اعتیاد نمی‌پذيرد و عاقبت نیز در پایان داستان می‌میرد. بعدها ابی از بازی در این فیلم اظهار ندامت و پشیمانی می‌کند و آن را دخالت در حوزه ی غیرتخصص خود عنوان می‌کند. ابی در فیلم ناخدا با خدا، ظاهراً نقش کوتاهی داشته است.
ابی به عنوان خواننده نیز در سینمای ايران فعاليت داشته است. طبق آمار بانک جامع اطلاعات سینمای ایران، در بین ۲۹۶ خواننده‌ای که در سینمای ایران فعالیت داشته‌اند، ابی با خوانندگی در ده فیلم، مقام سیزدهم را به خود اختصاص داده است و از این لحاظ با شهپر، دیگر خواننده ی ایرانی برابری می‌کند. این ده فیلم به ترتیب سال تولید عبارتند از:
فعالیت‌های سیاسی
ابی پیش از انقلاب ۱۳۵۷ ایران نیز چندین ترانه ی اجتماعی و اعتراضی خوانده بود از جمله آهنگ «شکار» که دو سال مانع از شنیدن آن در رادیو شدند تا اینکه این ترانه با کسب جایزه از فستیوال ترکیه به گوش همه رسید. اما با کوچ اجباری پس از انقلاب بود که چهره ی او به عنوان یک ترانه‌خوان معترض و سیاسی در کنار داریوش به تصویر درآمد. ابی از همان سال‌های آغازین پس از انقلاب و در طول دهه‌های اخیر با اجرای حدود ۱۵ تا ۲۰ ترانه ی سنگین اعتراضی، اجتماعی و سیاسی تعهد خود را به جامعه و مخالفتش را با حکومت فعلی نشان داده است. ابی در مصاحبه‌ای در شهریور ۱۳۸۷ گفت: «اصلاً نالازم‌ترین و غیرضروری‌ترین چیز که می‌توانست برای آن مملکت اتفاق بیفتد، انقلاب اسلامی بود».
ابی پیش از انتخابات ریاست‌جمهوری ایران (۱۳۸۸)، با خواندن آهنگی اعتراضی به نام «تصمیم» و ویدیویی استعاری، به نوعی حوادث پس از انتخابات را پیش‌بینی کرد. این ترانه در خبرگزاری‌های خارجی نیز بازتاب داشته است. او همچنین در سرکوب مردم معترض به نتایج انتخابات ۱۳۸۸ با حضور در راه‌پیمایی‌های اعتراضی در خارج از کشور و مصاحبه‌های تند علیه دولت و حکومت، اعتراض خود را شدیداً نشان داد.
زندگی خصوصی
پدر ابی خیاط بوده و مادرش خانه‌دار. چهار خواهر و یک برادر داشته که برادرش را چند سال پیش از دست داده است. وی از همسر اول خود فیروزه مقدادی، صاحب سه دختر به نام‌های عسل، سایه و خاتون است که برای هر سه آنها یک ترانه خوانده است. همسر دوم او مهشید برومند یک پسر به نام فرشید دارد که پسرخوانده ی ابی است. گفته می‌شود آغاز آشنایی آنها با یکدیگر، در یکی از اجراهای ابی در گوتنبرگ بوده است. ابی دو سال قبل از انقلاب، برای اجرای کنسرت به آمریکا می‌رود و با شروع انقلاب، ناگزیر در آنجا ماندگار می‌شود.
آغاز خوانندگی
او در دوران نوجوانی با خواندن قرآن در صف‌های مدرسه به استعداد خود در خواندن پی می‌‌برد. ابتدا در یک گروه دوستانه به نام سان بویز و سپس در باشگاه‌ها و کاخ‌های جوانان به صورت رسمی شروع به خواندن می‌کند. در گروه سان بویز، ابتدا به خواندن آهنگ‌های ایتالیایی، بخصوص ترانههای آلبانو کاریسی خواننده و بازیگر بنام ایتالیایی می‌پردازد و سپس به اجرای ترانه‌هایی از خوانندگان مطرح آن دوران مانند جیم موریسون، اریک بوردون، تام جونز و پپینو دی کاپری رو می‌آورد. او اولین بار در کاخ جوانان جنوبی به روی صحنه می‌رود. تجربه ی اولین اجرای رسمی ابی از زبان خودش شنیدنی است. آن‌طور که وی در مصاحبه‌ای نقل کرده است در اولین اجرا از فرط استرس، نیمی از بدنش کاملاً بی‌حس شده و اصطلاحاً به خواب می‌رود. او این واقعه را جزو خاطرات تلخ اما فراموش‌نشدنی خود ذکر کرده است.
در آن زمان که ابی وارد عرصه ی موسیقی می‌شود، خوانندگان اندکی در ایران در زمینه ی موسیقی پاپ به فعالیت مشغول بودند که از آن جمله می‌توان به ویگن و عارف اشاره کرد. دیری نمی‌گذرد که ابی نیز نخستین ترانه ی مستقل خود را عرضه می‌کند، ترانه‌ای با نام «عطش» که برای فیلمی به همین عنوان ساخته شده بود. دومین ترانه ی وی «چرا چرا» نام دارد با شعری از مسعود هوشمند و آهنگی از واثقی. اما سومین ترانه ی ابی که به گفته ی خودش باعث معروفیت وی می شود ترانه ای است به نام «شب» با شعر اردلان سرفراز و آهنگ منصور ایران نژاد که برای اولین بار در شوی معروف میخک نقره‌ای از فریدون فرخزاد پخش می‌شود.
ابی در همان دوران با شهبال و شهرام شب‌پره آشنا می‌شود. شهبال شب‌پره صدای او را در سان بویز می‌شنود و به وی پیشنهاد کار در گروه بلک کتز را می‌دهد. او در کنار فرهاد مهراد مدت دو سال با گروه بلک کتز همکاری می‌کند و مدت زیادی در کاباره ی کوچینی به روی صحنه می‌رود. سپس از این گروه جدا می‌شود و به همکاری با آهنگسازان و ترانه سرایان مطرح آن دوران می‌پردازد.
خوانندگی در خارج از کشور
ابی پیش از انقلاب، تک‌آهنگ‌های زیادی را بر روی صفحه منتشر کرد ولی هیچ‌گاه آلبوم مستقلی از وی ارائه نشد. آثار این دوره ی او بعد از انقلاب و در خارج از کشور بود که در قالب آلبوم‌های مستقل و به صورت کاست به بازار عرضه شد.
در کارنامه ی کاری ابی، همکاری با ترانه سرایان برجسته ای چون ایرج جنتی عطایی، اردلان سرفراز و شهیار قنبری و آهنگسازان سرشناسی چون بابک بیات، واروژان، فرید زلاند و سیاوش قمیشی به چشم می‌خورد. در میان آهنگسازانی که با آنها همکاری داشته، فرید زلاند با ۳۹ آهنگ و سیاوش قمیشی با ۲۷ آهنگ در صدر قرار دارند. آخرین کار فرید زلاند برای ابی سه آهنگ از آلبوم «طلوع کن» و آخرین کار سیاوش قمیشی برای ابی، مجموع آهنگ‌های آلبوم «شب نیلوفری» است. ابی در سال‌های اخیر از طیف آهنگسازان سنتی فاصله گرفته و دو آلبوم اخیر خود را با همکاری آهنگسازان جوانی نظیر شوبرت آواکیان و شادمهر عقیلی وارد بازار کرده است.
ابی در سال‌های پس از انقلاب در بزرگ ترین سالن‌های بین‌المللی جهان کنسرت اجرا کرده است که برخی از آنها کنسرت خیریه بوده است. در سال ۲۰۰۷ میلادی برای اجرای کنسرت همراه با ارکستر سمفونی آخن، از ابی به شکلی ویژه دعوت به عمل می‌آید. اجرای ابی همراه با این ارکستر در رسانه‌های محلی آخن، بازتاب گسترده‌ای می‌یابد. از معروف‌ترین کنسرت‌های خیریه ی او نیز کنسرت وی در رویال آلبرت هال در لندن در سال ۲۰۱۰ است که عواید آن صرف کمک به بیماران مبتلا به ام اس شد.
با آنکه سال‌هاست که ابی در خارج از ایران و در تبعید زندگی می‌کند، هنوز برخی طراحان ایرانی از نام وی جهت افزایش فروش کالاهای تجاری خود بهره می‌گیرند. شماری از خوانندگان داخل ایران نیز به شدت تحت تأثیر سبک خواندن و نحوه ی اجرای او قرار گرفته‌اند. در مورد قاسم افشار که از جمله ی این خوانندگان است و بازخوانی ترانه ی «خلیج فارس» ابی بدو منسوب است، حتی در حرکات دست و پای وی هنگام اجرای کنسرت نیز شباهت بسیاری با ابی برقرار ساخته‌اند.
مفهوم ترانه‌ها
ابی به خواندن ترانه‌هایی با مضامین سیاسی، اجتماعی و نیز عاشقانه علاقه نشان می‌دهد. او ترانههای متعددی در مورد ایران خوانده که بسیاری از آنها دارای مضامین سیاسی اعتراضی و گاه بحث‌انگیز بوده‌اند. از جمله ی این ترانه‌ها که سرشار از مضامین سیاسی هستند می‌توان به «خلیج فارس»، «بشکن» و «تصمیم» اشاره کرد. ترکیب ملودی فرید زلاند و کلام شهیار قنبری و تنظیم منوچهر چشم‌آذر منجر به خلق ترانه‌ای شده است با نام «نون و پنیر و سبزی» که می‌توان آن را سمبل ترانههای معترض دوره ی خود به حساب آورد. این ترانه با اجرای مشترک ابی و داریوش به عنوان یکی از ترانههای ممنوعه در سال‌های اوایل دهه ی ۱۳۷۰ در ایران به صورت پنهانی دست به دست می‌گشته است.
صرف‌نظر از مسائل سیاسی، او در ترانههای خود به مسائل اجتماعی نظیر فقر، آزادی بیان و حقوق زنان نیز توجه نشان می‌دهد. سه ترانه ی «هلا»، «سیاه پوش‌ها» و «بانوی خاوری» نمونه‌هایی از این دست هستند. اکثر ترانههای عاشقانه ی ابی نیز اشعار ترانه سراهای معاصر است ولی در لابه‌لای آنها اشعار عرفانی شعرای متقدم نیز دیده می‌شود مانند آهنگ «حیلت رها کن» که شعر آن از مولوی است و آهنگ «خدا می‌داند» که شعر آن از شمس مشرقی شاعر و عارف قرن هشتم است.
ابی را از نظر کاری خواننده‌ای ریسک‌پذیر، و از نظر انتخاب آهنگ و ترانه، نوگرا می‌دانند. این ریسک‌پذیری در کار، در دو آلبوم اخیر وی بخصوص سه ترانه ی «من اگه خدا بودم»، «خدا با ماست» و «جهان‌بینی» با وضوح بیشتری نمایان می‌شود. ترانه ی «من اگه خدا بودم» با طرح مسئله ی شر و در رأس آن فاجعه ی زلزله ی بم، به نوعی دیدگاه‌های رایج در مورد خدا را به چالش می‌کشد. ترانه ی «خدا با ماست» نیز ترانه‌ای ساختارشکن است با این تفاوت که برخلاف ترانه ی «من اگه خدا بودم» درصدد است با شریک قرار دادن خدا در تمام شئون زندگی انسان، راهکاری برای رویارویی با شر پیش پای انسان بگذارد. در ترانه ی «جهان‌بینی» نیز با طرح مسئله ی فلسفه ی زندگی، بسیاری از چالش‌های ذهنی و دغدغه‌های فکری بشری به باد انتقاد گرفته می‌شود و تنها جهان‌بینیِ دارای اهمیت و اصالت، عشق معرفی می‌‌‌گردد.
ابی به کیفیت کلامی و زبانی ترانه‌هایی که می‌خواند بسیار اهمیت می‌دهد ولی این بدین معنا نیست که در مورد ملودی و موسیقی کار خود حساسیت ندارد. در برخی مواقع، اساساً ملودی اثر بوده است که موجبات خلق ترانه را فراهم ساخته است. به عنوان نمونه، دو آهنگ «ستاره‌های سربی» و «شب‌گریه» توسط ایرج جنتی عطایی بر روی دو ملودی پیش‌ساخته ی سیاوش قمیشی ترانه سازی شده است.
ترانههای خاص
گفتنی است دو آهنگ از کارهای ابی دارای دکلمه است، یکی آهنگ «خورجین» از آلبوم «شب‌زده» که توسط بابک بیات آهنگساز همین ترانه اجرا شده است و دیگری آهنگ «بانوی خاوری» از آلبوم «حسرت پرواز» که توسط خود ابی اجرا شده است و می‌توان آن را تنها دکلمه ی ابی به حساب آورد. ابی در دوران جوانی، توانایی خود را در زمینه ی خوانندگی به زبان انگلیسی نیز به محک گذاشته است که دو ترانه ی آن به صورت رسمی در آلبوم‌هایش منتشر شده است یکی ترانه ی PaPa در آلبوم «تپش» و دیگری ترانه ی Far Away در آلبوم «پیر».
ابی دارای تعدادی تک آهنگ است که در آلبوم‌های رسمی وی منتشر نشده است. این ترانه‌ها در میان هوادارانش به «ترانههای بی نام ابی» شهرت پیدا کرده‌اند. آهنگ‌های «ظالم»، «ناجی شرق»، «کتاب سوخته» و «تهمت» از جمله ی این ترانه ها هستند. آهنگ «ظالم» به تازگی توسط خواننده‌ای به نام راستین بازخوانی شده است. ابی اخیراً خود نیز به بازخوانی برخی آهنگ‌های قدیمی خود پرداخته است مانند ریمیکس دو آهنگ «خالی» و «مست چشات» که در آلبومی به نام «یادگاری» منتشر شده‌اند. ریمیکس ترانه‌هایی مانند «پوست شیر»، «درخت»، «نوازش» و «گریه نکن» که در شماری از سایت‌ها منتشر شده است کارهایی ذوقی و تفننی از طرف برخی هواداران ابی است و ارتباطی به ریمیکس‌های رسمی خواننده ندارد.
طبق آماری که وب سایت ویکی صدا در مورد برترین ترانههای خوانندگان مختلف منتشر کرده است، اگر از آلبوم اخیر ابی یعنی «حس تنهایی» صرف‌نظر شود، ترانه ی «خاکستری» از آلبوم «کوه یخ» به عنوان برترین ترانه ی ابی معرفی شده است. در نظرسنجی که در وب‌گاه فیس‌بوک تحت عنوان «ماندگارترین ترانههای ایرانی» صورت گرفته است، ترانه ی «کی اشکاتو پاک می‌کنه» از ابی در میان ۱۰۰ ترانه ی منتخب از حدود ۴۶ خواننده ی پاپ و سنتی ایران، به عنوان برترین ترانه انتخاب شده است. این نظرسنجی به صورت آنلاین در این وب‌سایت در جریان است.
ابی اخیراً با همکاری شادمهر عقیلی موزیک ویدیویی با نام «رؤیای ما» منتشر کرده است که آمار بازدید از آن در وب‌سایت یوتیوب از مرز یک میلیون نفر گذشته است. این میزان بازید از ویدیو کلیپ‌های ابی در این سایت ظاهراً بی‌سابقه است.
ابی و سایر خوانندگان
ابی کارهای مشترک زیادی نیز با سایر خوانندگان ایرانی داشته است که از میان خوانندگان کلاسیک می‌توان به داریوش (آهنگ نون و پنیر و سبزی)، شاهرخ (آهنگ همخون)، سلی و نلی (آهنگ خدا می‌داند) و هایده (آهنگ شب عشق) و از میان خوانندگان جوان به آرش (آهنگ بگو ای یار)، نوید و امید (آهنگ گریز)، کامران و هومن (آهنگ مگه فرشته هم بده و آهنگ کلبه) و شادمهر عقیلی (آهنگ رؤیای ما) اشاره کرد. تنها کار مشترک سیاوش قمیشی با ابی، همخوانی بخشی از ترانه ی «کوه یخ» بوده است. در برخی آهنگ‌ها هم ابی صرفاً بخشی از ترانه را با خواننده ی اصلی همخوانی می‌کند مانند آهنگ «جسارت» از امیر آرام و نیز آهنگ «شهر ظلمت» از شاهرخ.
برخی ترانه‌هایی که ابی خوانده است، توسط خوانندگان دیگر قبل یا بعد از وی نیز خوانده شده است مانند آهنگ «پاییز» توسط سیاوش قمیشی، آهنگ «عسل» توسط ستار، آهنگ «راه من» توسط داریوش، آهنگ «گل‌واژه» توسط هایده، آهنگ «هموطن» توسط شهرام شب‌پره و مجموع ترانههای آلبوم «تاج ترانه» که از آن گوگوش است و توسط ابی و به یاد آهنگساز فقید آنها واروژان بازخوانی شده است.
ابی را از جمله نادر خوانندگانی دانسته‌اند که با آغوشی باز، همراه با بسیاری از خوانندگان، روی صحنه خوانده است. داریوش، بیژن مرتضوی، شهرام شب‌پره، سیاوش قمیشی، کامران و هومن، آرش و شادمهر عقیلی از جمله خوانندگانی هستند که ابی با آنها کنسرت مشترک داشته است.
نت و آکورد آهنگ‌ها
فریبرز لاچینی آهنگساز و نوازنده ی برجسته ی ایرانی، در سایت اختصاصی خود، موسیقی بی‌کلام تعداد قابل توجهی از ترانههای ابی را که از نواخته‌های خود ایشان است همراه با نت آنها، در دسترس همگان قرار داده است. مجموعه آلبوم‌هایی تحت عنوان «بوی دیروز» در ۱۷ مجموعه نیز به فریبرز لاچینی منسوب است که در آنها وی در هر آلبوم، به صورت پراکنده، موسیقی بی‌کلام یکی دو تا از کارهای ابی را نیز عرضه کرده است. عباس براری نیز در مجلد سوم کتابی تحت عنوان «چهل سال پاپ»، آکورد ۳۳ آهنگ از ترانههای ابی را تنظیم و گردآوری کرده است که توسط انتشارات رهام به چاپ رسیده است.
فیلم‌شناسی
ابی در دو فیلم در نقش بازیگر حضور داشته است. یکی فیلم بوی گندم، محصول سال ۱۳۵۶ به کارگردانی محمد دلجو و امیر مجاهد، و دیگری فیلم ناخدا با خدا، محصول سال ۱۳۵۲ به کارگردانی نصرت‌الله وحدت. فیلم بوی گندم، ماجرای سيامک، اسی و تقی سه دوست آس و پاسی است که ابی در آن نقش تقی را بازی می‌کند. تقی معتاد است و نصیحت‌های سيامک را برای ترک اعتیاد نمی‌پذيرد و عاقبت نیز در پایان داستان می‌میرد. بعدها ابی از بازی در این فیلم اظهار ندامت و پشیمانی می‌کند و آن را دخالت در حوزه ی غیرتخصص خود عنوان می‌کند. ابی در فیلم ناخدا با خدا، ظاهراً نقش کوتاهی داشته است.
ابی به عنوان خواننده نیز در سینمای ايران فعاليت داشته است. طبق آمار بانک جامع اطلاعات سینمای ایران، در بین ۲۹۶ خواننده‌ای که در سینمای ایران فعالیت داشته‌اند، ابی با خوانندگی در ده فیلم، مقام سیزدهم را به خود اختصاص داده است و از این لحاظ با شهپر، دیگر خواننده ی ایرانی برابری می‌کند. این ده فیلم به ترتیب سال تولید عبارتند از:
- عطش (۱۳۵۱) با ترانه‌ای از مسعود هوشمند و آهنگسازی حسین واثقی.
- بی‌حجاب (۱۳۵۲) با ترانه‌ای از مسعود هوشمند و آهنگسازی حسین واثقی.
- هياهو (۱۳۵۳) با ترانه‌ای از ایرج جنتی عطایی و آهنگسازی بابک بیات.
- ذبيح (۱۳۵۴) با آهنگسازی واروژان.
- بت‌شکن (۱۳۵۵) با ترانه‌ای از ایرج جنتی عطایی و آهنگسازی بابک بیات.
- شب زخمی (۱۳۵۶) با ترانه‌ای از منصور تهرانی و آهنگسازی سلی.
- سلام تهران (۱۳۵۶) با ترانه‌ای از زویا زاکاریان و آهنگسازی واروژان.
- خاکستری (۱۳۵۶) با ترانه‌ای از ایرج جنتی عطایی و آهنگسازی بابک بیات. گفتنی است در این فیلم، آهنگی از نوش‌آفرین نیز وجود دارد.
- بوی گندم (۱۳۵۶) با ترانه‌ای از زویا زاکاریان و آهنگسازی سیاوش قمیشی.
- باغ بلور (۱۳۵۷) با ترانه‌ای از منصور تهرانی و آهنگسازی حسن شماعی‌زاده.
فعالیت‌های سیاسی
ابی پیش از انقلاب ۱۳۵۷ ایران نیز چندین ترانه ی اجتماعی و اعتراضی خوانده بود از جمله آهنگ «شکار» که دو سال مانع از شنیدن آن در رادیو شدند تا اینکه این ترانه با کسب جایزه از فستیوال ترکیه به گوش همه رسید. اما با کوچ اجباری پس از انقلاب بود که چهره ی او به عنوان یک ترانه‌خوان معترض و سیاسی در کنار داریوش به تصویر درآمد. ابی از همان سال‌های آغازین پس از انقلاب و در طول دهه‌های اخیر با اجرای حدود ۱۵ تا ۲۰ ترانه ی سنگین اعتراضی، اجتماعی و سیاسی تعهد خود را به جامعه و مخالفتش را با حکومت فعلی نشان داده است. ابی در مصاحبه‌ای در شهریور ۱۳۸۷ گفت: «اصلاً نالازم‌ترین و غیرضروری‌ترین چیز که می‌توانست برای آن مملکت اتفاق بیفتد، انقلاب اسلامی بود».
ابی پیش از انتخابات ریاست‌جمهوری ایران (۱۳۸۸)، با خواندن آهنگی اعتراضی به نام «تصمیم» و ویدیویی استعاری، به نوعی حوادث پس از انتخابات را پیش‌بینی کرد. این ترانه در خبرگزاری‌های خارجی نیز بازتاب داشته است. او همچنین در سرکوب مردم معترض به نتایج انتخابات ۱۳۸۸ با حضور در راه‌پیمایی‌های اعتراضی در خارج از کشور و مصاحبه‌های تند علیه دولت و حکومت، اعتراض خود را شدیداً نشان داد.
آلبوم‌های منتشرشده
ابی از سال ۱۹۷۴ تاکنون هجده آلبوم به صورت رسمی منتشر کرده است که از این لحاظ می‌توان وی را خواننده ی پرکاری به شمار آورد. این آلبوم‌ها به ترتیب سال انتشار عبارتند از:
- تپش (۱۹۷۴)
- نازی ناز کن (۱۹۷۶)
- شب‌زده (۱۹۷۷)
- کوه یخ (۱۹۸۷)
- با تو (۱۹۸۸)
- غریبه (۱۹۸۹)
- پیر (۱۹۸۹)
- خلیج (۱۹۹۰)
- ستاره ی دنباله‌دار (۱۹۹۳)
- معلم بد (۱۹۹۳)
- اتل متل (۱۹۹۴)
- ستاره‌های سربی (۱۹۹۵)
- عطر تو (۱۹۹۶)
- تاج ترانه (۱۹۹۷)
- طلوع کن (۱۹۹۹)
- شب نیلوفری (۲۰۰۳)
- حسرت پرواز (۲۰۰۶)
- حس تنهایی (۲۰۱۱)
تبدیل پینگلیش به پارسی
هیچ نظری موجود نیست:
ارسال یک نظر